ความเป็นมา     
                       ภาควิชาภาษาไทยและภาษาตะวันออก เป็นภาควิชา 1 ใน 6 ภาควิชาของคณะมนุษยศาสตร์ มหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ โดยมีความเป็นมานับได้ตั้งแต่โรงเรียนฝึกหัดครูชั้นสูงถนนประสานมิตร
ก่อตั้งขึ้นเมื่อเดือนเมษายน พ.ศ. 2492 ได้กำหนดให้วิชาภาษาไทยเป็นวิชาบังคับที่นิสิตทุกคนต้องเรียน ต่อมาในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2496 ได้เปลี่ยนชื่อเป็นวิทยาลัยวิชาการศึกษา วิชาภาษาไทยยังคงเป็นวิชาบังคับของนิสิตทุกคน วิชาที่กำหนดให้เรียนมีเนื้อหาเกี่ยวกับหลักภาษา การใช้ภาษาและวรรณคดี รวมทั้งวิชาวัฒนธรรมก็จัดอยู่ในกลุ่มวิชาภาษาไทยด้วย โดยเรียกชื่อหน่วยงานว่า ภาควิชาภาษาไทยและภาษาตะวันออก สังกัดคณะวิชามนุษยธรรมศึกษาและสังคมศาสตร์ รับผิดชอบสอนวิชาภาษาไทยซึ่งเป็นวิชาพื้นฐานแก่นิสิตทุกคน และนิสิตวิชาเอกภาษาและวรรณคดีไทย หลังจากที่วิทยาลัยวิชาการศึกษาได้รับการยกฐานะขึ้นเป็นมหาวิทยาลัยศรีนครินทรวิโรฒ เมื่อ พ.ศ. 2517 ภาควิชาภาษาไทยและภาษาตะวันออกจึงได้สังกัดอยู่ในคณะมนุษยศาสตร์
และใช้ชื่อว่า “ภาควิชาภาษาไทยและภาษาตะวันออก (Department of Thai and Oriental Languages)” จนถึงปัจจุบัน     
           
             ปรัชญา     
                        เข้าถึงภาษาไทย เข้าใจภาษาตะวันออก บอกภูมิปัญญา รู้คุณค่าวัฒนธรรมไทย     
           
             ปณิธาน     
                        ภาควิชาภาษาไทยและภาษาตะวันออกมุ่งมั่นที่จะสรรค์สร้างบัณฑิต ให้มีความรู้ความสามารถทางภาษา เข้าถึงสุนทรียรส ใฝ่ใจในจิตคดี กอปรด้วยคุณธรรมและจริยธรรม     
           
             วิสัยทัศน์     
                        ภาควิชาภาษาไทยและภาษาตะวันออกจะเป็นภาควิชาที่สมบูรณ์แบบ สร้างความเป็นเลิศทางวิชาการด้านภาษาไทยและภาษาตะวันออก มีความพร้อมที่จะปรับเปลี่ยนรูปแบบและบทบาทในการผลิตบัณฑิตที่มีคุณภาพ ให้สอดคล้องกับความต้องการของสังคมและประเทศชาติ     
           
             พันธกิจ     
                        ภาควิชาภาษาไทยและภาษาตะวันออก เป็นภาควิชาที่จะสรรค์สร้างทรัพยากรมนุษย์ที่มีความรู้ความสามารถทางภาษาไทยและภาษาตะวันออก เข้าถึงสุนทรียรสทางภาษาและวรรณคดี ใฝ่ใจในจิตคดี สามารถประยุกต์และบูรณาการภาษาและวรรณคดีเพื่อประโยชน์ต่อการพัฒนาคุณภาพชีวิต เข้าใจมนุษย์ สามารถสื่อสารและอยู่ในสังคมได้อย่างปรกติสุข     
           
             วัตถุประสงค์/เป้าหมาย     
     
เพื่อผลิตบัณฑิตที่มีความรู้ความสามารถทางภาษาไทยและภาษาตะวันออกอย่างดี กอปรด้วยคุณธรรมและจริยธรรม
เพื่อศึกษาค้นคว้าและพัฒนาศาสตร์ทางภาษาและวัฒนธรรมทั้งวัฒนธรรมไทยและวัฒนธรรมของชาติตะวันออก
เพื่อประยุกต์ใช้ศาสตร์ทางภาษาไทยและภาษาตะวันออกสำหรับให้บริการวิชาการแก่สาธารณชน
เพื่ออนุรักษ์ ส่งเสริม เผยแพร่ และพัฒนาศิลปวัฒนธรรมทางภาษาของไทยและของชาติตะวันออก
เพื่อสร้างระบบและกลไกการประกันคุณภาพของการศึกษาทางภาษาอย่างมีประสิทธิภาพ
 
           
            แผนยุทธศาสตร์และแผนดำเนินการ     
                        ภาควิชาภาษาไทยและภาษาตะวันออกดำเนินการตามปรัชญา ปณิธาน วิสัยทัศน์ และพันธกิจของภาควิชาให้สอดคล้องกับนโยบายหลักและยุทธศาสตร์สำคัญของคณะมนุษยศาสตร์และมหาวิทยาลัยโดยเน้นวัตถุประสงค์/เป้าหมายและยุทธศาสตร์ของภาควิชาดังนี้     
                        1. การเรียนการสอน
พัฒนาการเรียนการสอนในระดับปริญญาตรีและระดับบัณฑิตศึกษาเพื่อความเป็นเลิศทางวิชาการด้านภาษาไทยและภาษาตะวันออก     
                        2. การวิจัย
1) ส่งเสริมและสนับสนุนบุคลากรของภาควิชาฯ ทำงานวิจัยเพื่อประโยชน์ต่อการเรียนการสอนและภาษาของประเทศ และเผยแพร่ผลงานวิจัยทั้งในและต่างประเทศ
2) ส่งเสริมและสนับสนุนความร่วมมือทางด้านงานวิจัยกับหน่วยงานและสถาบันอื่นทั้งในและต่างประเทศ     
                        3. การบริการวิชาการแก่สังคม
1) ให้การบริการทางด้านวิชาการภาษาไทยและภาษาตะวันออกแก่ชุมชนและหน่วยงานอื่นอย่างกว้างขวาง
2) ให้การบริการสอนภาษาไทยแก่ชาวต่างประเทศที่มีคุณภาพ ทันสมัยและเป็นที่ยอมรับระดับสากล     
                        4. การทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรม
ส่งเสริมและให้ความร่วมมือในการทำนุบำรุงศิลปวัฒนธรรมตามนโยบายของคณะฯ และมหาวิทยาลัย     
                        5. การประกันคุณภาพการศึกษา
ดำเนินการประกันคุณภาพการศึกษาตามนโยบายของคณะฯ และมหาวิทยาลัยที่ผ่าน เกณฑ์การประเมินการประกันคุณภาพการศึกษาตามดัชนีชี้วัดขององค์ประกอบต่าง ๆ ที่กำหนด